Suikerreductie via zelfregulering bedrijven faalt

Yoghurtdrinks en chocolademelk die veel kinderen dagelijks meenemen naar school, zijn nog steeds suikerbommen. Bijna de helft van deze drinkpakjes is nog zoeter dan Coca-Cola (10,6gr/100ml). Dit blijkt uit onderzoek van foodwatch naar de zuiveldrankjes in de 5 grootste supermarkten. Gemiddeld zit er 8,2 gram suiker in per 100 ml. Dit komt neer op meer dan 4 suikerklontjes in een pakje (200ml), met uitschieters tot 6 suikerklontjes per pakje. Met zo’n pakje met 6 suikerklontjes in de ochtend- en middagpauze overschrijd je de door de Wereldgezondheidsorganisatie aanbevolen hoeveelheid (vrije) suiker voor een hele dag al. De vruchtenyoghurtdrankjes, die door de aanwezigheid van vruchten gezond ogen, hebben gemiddeld een 7 keer hoger suikergehalte dan vruchtengehalte.
Onder het Akkoord Verbetering Productsamenstelling beloofden fabrikanten het suikergehalte van zuiveldrankjes met 3% naar beneden te halen. De wetenschappers die hierbij betrokken waren bekritiseerden de toezegging al als ‘matig ambitieus’. In het recent afgesloten preventieakkoord belooft de industrie haar zuiveldrankjes nogmaals met 5% in suikergehalte te laten dalen. Dit zal niet voorkomen dat een groot deel van deze drankjes vrijwel even zoet als of zelfs zoeter zal blijven dan Coca-Cola.

Onderzoeksmethode en uitkomsten

Foodwatch onderzocht de yoghurt- en chocolade kinderdrinkpakjes die verkocht werden in de 5 grootste supermarkten: Albert Heijn, Aldi, Jumbo, Lidl, en Plus. De selectie omvat yoghurt- en chocolademelkdrinkpakjes van 200 tot 250 ml, waaronder zowel brikjes, plastic flesjes als drinkzakjes. Blik en glas werden weggelaten. Dit leidde tot een totaal van 40 zuiveldrinkpakjes.

Het gemiddelde suikergehalte van het totaal aantal zuiveldrinkpakjes is 8,2 gram suiker/100 gram, ofwel meer dan 4 suikerklontjes per drinkpakje. 17 van de 40 zuiveldrinkpakjes (42,5%) zijn zelfs nog zoeter dan Coca-Cola. De 13 yoghurtdrankjes die in de benaming of op de afbeelding uitpakken met de aanwezigheid van vruchten hebben allemaal een hoger suiker- dan vruchtengehalte. Gemiddeld is het suikergehalte zelfs 7x hoger dan het vruchtengehalte.

Zelfregulering van bedrijven is ontoereikend en ongezond

De vermindering van het suikergehalte is in ons land afhankelijk van ‘zelfregulering’ door bedrijven, onder het Akkoord Verbetering Productsamenstelling (AVP). De afspraken zijn vrijwillig; de overheid legt fabrikanten geen concrete grens of boetes op. De fabrikanten beloofden om de suikers in zuiveldrankjes te verminderen tot maximaal 8 gram toegevoegd suiker/100 ml’; concreet een geschatte suikerreductie van ongeveer 3%. 8 gram toegevoegde suikers komt overeen met 4 suikerklontjes per drinkpakje van 200 ml. Dit is nog steeds ontzettend veel, zeker omdat de toegevoegde suikers bovenop de reeds aanwezige melksuikers (zo’n 4 gram suiker/100 ml) terecht komen. Veel yoghurtdrinks en chocolademelk bevatten dan ook tussen de 11 en 12 gram suiker per 100 ml, ofwel 5 tot 6 suikerklontjes per drinkpakje van 200 ml. foodwatch vindt de afspraken veel te slap.

Volgens de Wetenschappelijke Adviescommissie die de afspraken van de fabrikant evalueert, is deze vermindering ‘matig ambitieus’. Ook het RIVM concludeerde al eerder dat de afspraken van de voedselindustrie tot suikerreductie amper tot geen effect heeft.
Volgens de laatste voedselconsumptiepeiling van het RIVM (2012-2016) consumeren we gemiddeld 60 gram toegevoegde suikers per dag, ofwel pakweg 15 suikerklontjes. Het RIVM berekende dat de dagelijkse suikerinname van de Nederlandse bevolking met slechts 2 gram per dag zal dalen als de fabrikanten zich aan de gemaakte AVP-afspraken houden. In het onlangs afgesloten preventieakkoord heeft de sector opnieuw beloofd (aanvullende) maatregelen te nemen om het suikergehalte in suikerhoudende zuiveldrankjes te verlagen; nu met 5%. Dit zal niet voorkomen dat een groot deel van deze drankjes vrijwel even zoet als of zelfs zoeter zal blijven dan Coca-Cola.

Nederlandse kinderen krijgen te veel suiker binnen

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) adviseert volwassenen maximaal pakweg 50 gram maar bij voorkeur 25 gram ‘vrije’ suikers per dag te consumeren. Vrije suikers zijn alle toegevoegde suikers plus de van nature aanwezige suikers in bijvoorbeeld vruchtensappen, exclusief melksuikers. Als kinderen tijdens de ochtend- en middagpauze op school een suikerrijk zuiveldrinkpakje nuttigen (dus twee in totaal) overschrijden ze hiermee al ruim het suikeradvies van de WHO. Van de 11 gram suiker per 100 ml in zo’n pakje is pakweg 4 gram melksuiker en 7 gram toegevoegde vrije suikers. Per pakje van 200 ml maakt dat 14 gram aan vrije suikers. Door twee pakjes te drinken krijg je dan 28 gram aan vrije suikers binnen. Daarbovenop komen dan nog de suikers die een kind bijvoorbeeld tijdens het ontbijt, lunch, avondeten en tussendoortjes binnenkrijgt.

Foodwatch wil een einde aan de falende zelfregulering. We bepleiten overheidsbeleid om de gezonde keus echt makkelijker te maken, zoals btw-vrije groenten en fruit en een suikertaks. Op die manier zijn we niet meer afhankelijk van de ‘zoethoudertjes’ van de industrie.