In 2020 ben ik als arts in opleiding gestart met een wetenschappelijk onderzoek naar plantaardig eten bij kinderen op de afdeling Epidemiologie van het Erasmus medisch centrum in Rotterdam. Op mijn Instagram en hieronder als reactie mogen jullie mij alles vragen over dit onderzoek. In onderstaand interview beantwoord ik een aantal veel gestelde vragen over plantaardig eten bij kinderen.
Hoe kwam je op dit thema? Hoe ging dit in zijn werk? Mocht je dit thema zelf kiezen?
”Ik heb een jaar in het bestuur van Student en Leefstijl gezeten en in 2020 werd vanuit deze stichting een bericht gestuurd naar alle (oud) leden met het aanbod van een aantal onderzoekplekken. Plantaardig eten bij kinderen was één van de onderwerpen en toen ik dat las dacht ik ‘hé, dat is wel echt een leuk onderwerp waar ik graag meer over zou willen onderzoeken.’ Ik werd uiteindelijk gekozen en mocht al heel snel met dit thema aan de slag gaan. Het thema werd dus eigenlijk aangeboden, maar ik had wel de ruimte om zelf invulling te geven aan het onderwerp. Ik heb ervoor gekozen om plantaardig eten bij kinderen en nutriënten te gaan onderzoeken. Hierbij ligt de nadruk op de voedingsstoffen die kinderen die meer plantaardig eten binnen krijgen ten opzichte van de kinderen die minder plantaardig eten.”
Wat was het doel van dit onderzoek?
”Het overkoepelende doel van het onderzoek was om kinderartsen en andere professionals (zoals diëtisten bijvoorbeeld) evidence-based kennis door te geven over plantaardig eten bij kinderen, zodat zij ouders en hun kinderen beter kunnen begeleiden. Momenteel worden ouders van kinderen die plantaardig (willen) eten vaak angst aangejaagd met betrekking tot het tekortkomen van bepaalde voedingsstoffen. Uit het onderzoek blijkt dat er inderdaad een aantal potentiële kritische voedingsstoffen zijn, maar als daar rekening mee wordt gehouden kan een plantaardig dieet de gezondheid van een kind ten goede komen.”
Hoe zat je onderzoek in elkaar?
”In het onderzoek keken we naar de relatie tussen de intake van voedingsstoffen en de mate van plantaardig eten. Plantaardig eten werd weergegeven op een schaal van 0 (alleen dierlijk) tot 100 (alleen plantaardig) en daarbij keken we naar de bijbehorende intake van voedingsstoffen. Deze schaal wordt ook wel een PDI genoemd (Plant-based Diet Index). Hierdoor konden we kijken naar hoeveel een kind plantaardig at en hoe meer óf minder het kind dan van bepaalde voedingsstoffen binnenkreeg.”
Wat is er zo bijzonder aan jouw onderzoek?
”Er zijn al meerdere onderzoeken gedaan naar plantaardig eten die ook werkten met een PDI zoals hierboven omschreven. Hierbij wordt dus met een schaal gekeken naar de mate van plantaardig eten. Dergelijke onderzoeken met een PDI zijn al eerder gedaan voor volwassenen, maar tot op heden was er nog geen enkel onderzoek gedaan naar plantaardig eten bij kinderen met behulp van een PDI. Dit onderzoek heeft dan ook de primeur om de Plant-based Diet Index te gebruiken met betrekking tot kinderen.”
Hoe was het werken op de afdeling? Hoe zag een gemiddelde week er voor jou uit?
”Toen ik aan het onderzoek begon kon ik me er zelf ook echt nog helemaal niks bij voorstellen. Maar inmiddels kan ik zeggen: Het is echt fantastisch! Ik zit op de afdeling epidemiologie van het Erasmus MC. Dat is een grote onderzoeksafdeling die een enorme grote hoeveelheid mensen volgt over een langere periode om zo data te verzamelen waar we vervolgens analyses mee kunnen doen om daar weer conclusies uit te kunnen trekken.
Er zijn per week een stuk of 1-2 vergaderingen die je kan bijwonen waardoor je up-to-date blijft over de andere onderzoeken die gedaan worden op de afdeling. In principe is het wel heel veel zelfstandig werken, onder andere omdat de data heel privacygevoelig is. Ik werkte met een data bestand van 4733 kinderen met veel vertrouwelijke gegevens, dus daar moet je natuurlijk goed mee om gaan. Daarnaast had ik regelmatig meetings met mijn begeleiders, in verband met Corona was veel digitaal/online.”
Hoe kan ik mij ‘onderzoek doen’ concreet voorstellen?
”Ik zit eigenlijk gewoon achter twee beeldschermen met een enorme database voor m’n neus. Met behulp van bepaalde software kan ik met deze data allemaal analyses doen. Je moet dus wel heel goed weten hoe je met de software om moet gaan en hoe je bepaalde data (kritisch) moet interpreteren en hoe je de analyses moet uitvoeren. Misschien heel saai, maar het is dus eigenlijk heel veel achter de computer zitten.”
Wat waren de belangrijkste resultaten uit je onderzoek?
”Ik vertelde eerder over de Plant-based Diet Index, daarmee kun je een gemiddelde maken van alle PDI scores van de 4733 kinderen uit het databestand. Daar kwam een gemiddelde score uit van 48,4 (op een schaal van 0 tot 100). Dat is een vrij ‘neutrale’ score. Kinderen aten dus niet mega plantaardig, maar ook niet heel veel dierlijke producten. De score neigt iets meer richting het eten van dierlijke producten. Verder kwam hieruit dat kinderen van hoger opgeleide moeders een hogere PDI score hadden en ook dat kinderen met een Turkse achtergrond vaker meer plantaardig aten. Daarnaast aten kinderen van moeders met overgewicht minder vaak plantaardig.
Hoe hoger de PDI, hoe hoger ook de ‘diet quality score’ was, dus hoe beter ook het dieet samengesteld was over het algemeen. En we vonden dat een hogere PDI (hoe meer plantaardig je eet) hoe groter het risico was dat je de aanbevolen inname van B2, B12, calcium, selenium en zink niet haalt.
Ook vonden we dat kinderen die meer plantaardig aten ook een veel hogere intake hadden van vitamine B1, vitamine B3, vitamine C, koper, magnesium en ijzer. Het is dus echt een fabel dat een veganistisch dieet niet rijk is aan ijzer.”
Wat vond je het leukst en wat het minst leuk aan het doen van onderzoek?
”Het leukste vond ik om zelfstandig aan de slag te kunnen gaan. Ik ben iemand die graag lekker zijn eigen ding doet en dingen probeert uit te zoeken, zonder dat van hogere hand wordt bepaald wat je allemaal ‘moet’ doen. Deze vrijheid vond ik heel fijn. Ook vond ik het heel leuk dat ik zelf invulling mocht geven aan het thema ‘plantaardig eten bij kinderen’. En als laatste vond ik het internationale sfeertje en het feit dat alles in het Engels was helemaal geweldig.
Minder leuk was dat je soms toch wel een beetje eenzaam kan zijn. Zeker in deze corona tijden zag ik bijna niemand op kantoor, dus had ik weinig fysieke contacten. Ik heb dus het echte wereldje op de afdeling niet helemaal kunnen ervaren.”
Wat was voor jou het meest uitdagend?
”Het meest uitdagend was voor mij dat ik alles in het Engels moest schrijven. Mijn begeleiders konden me daar gelukkig wel heel goed in ondersteunen en me tips geven hoe ik daar beter in kan worden op lange termijn.”
Kwamen er onverwachte wendingen op je pad?
”Ik kreeg de vraag of ik mijn onderzoek wilde indienen voor de Sophia Research Days, dit zijn congresdagen vanuit het Sophia kinderziekenhuis in Rotterdam. Ik heb toen de samenvatting van mijn onderzoek ingestuurd en inmiddels een paar dagen geleden gehoord dat ik ben toegelaten. Ik mag mijn onderzoek dus gaan presenteren op de congresdagen, wat natuurlijk een enorme stap is om ervoor te zorgen dat de resultaten terecht komen bij de professionals die daar in hun praktijk iets aan gaan hebben. Het is helemaal niet gebruikelijk dat een masterstudent haar onderzoeksresultaten mag presenteren op een dergelijk congres, dus ik ben daar heel dankbaar voor!”
Hoe wil je met jouw onderzoek verder?
”Ik ben enorm blij dat ik de kans krijg van de afdeling om straks tijdens mijn coschappen verder te werken aan het onderzoek. Ons doel is namelijk om het onderzoek te publiceren in een wetenschappelijk tijdschrift zodat iedere kinderarts over de hele wereld het kan lezen.”
Wat zijn je ambities?
”Ik zou heel graag na mijn coschappen over 2,5 jaar op de afdeling willen gaan promoveren in het onderzoeksgebied plantaardig eten voor kinderen. Ik merk dat ik het doen van onderzoek echt helemaal geweldig vind, ik geniet er echt heel erg van. Ik vind het ook wel best jammer dat dit onderzoek nu voorbij is.”
Wat ga je nu doen, na het doen van het onderzoek?
”Ik ga 12 april starten met mijn coschappen. Dat is een periode van 2,5 jaar met afwisselend les hebben en werken in de kliniek. In die tijd loop je alle verschillende specialismen binnen de geneeskunde af. Als dat afgerond is ben ik basisarts en dan kan ik mijn opleiding weer vervolgen.”
Mocht nog vragen hebben? Stel ze gerust.