Dat we geregeld iets vergeten overkomt ons allemaal. Je kan je autosleutels niet vinden — alweer. Je ontmoet iemand op een feestje, en 5 minuten later ben je zijn naam alweer vergeten. Je loopt de supermarkt uit en opeens weet je niet meer waar je auto geparkeerd staat.
Geen paniek. Niemand heeft een perfect geheugen, en het is OK om een paar geheugenverliesjes te hebben, zelfs als je nog niet zo oud bent.
Wat is normaal?
Het moeilijkst te onthouden zijn dingen die je pas hebt geleerd – zoals een naam op een verjaardag – omdat ze nog niet in je geheugen zijn gegrift.
Het komt ook vaak voor dat je vergeet waar je iets hebt neergelegd of dat je een afspraak bent vergeten die op je agenda stond. Meestal gebeurt dat omdat je in eerste instantie niet goed hebt opgelet. Misschien was je gefocust om geen glas wijn te morsen in plaats van de naam van die nieuwe persoon te onthouden, of dacht je aan je boodschappenlijstje in plaats van waar je de auto had gelaten. Je hebt ook de neiging dingen te vergeten als je moe, ziek of gestrest bent.
Slimme trucjes
Om het geheugenverlies te beperken, kan je dagelijks een aantal dingen doen. Het kan zijn dat je je leven een beetje anders moet organiseren (of reorganiseren):
- Zorg voor orde. Berg de spullen die je vaak kwijt bent steeds op dezelfde plek op, dan is de kans kleiner dat je ze in het vervolg kwijtraakt. Maak een sleutelhaakje en een oplaadstation voor mobiele telefoons, zodat ze een eigen plek hebben.
- Schrijf het op. Als het gaat om het bijhouden van afspraken, telefoonnummers en verjaardagen, schrijf het dan op. Zelfs als je niet eens naar je aantekeningen kijkt, kan het feit dat je ze opschrijft je helpen herinneren aan wat je hebt opgeschreven.
- Controleer je agenda. Koop een agenda of een muurkalender en schrijf daar vergaderingen, afspraken, familie-uitjes – en al het andere – in op. Neem je agenda of kalender door voor de volgende dag voordat je naar bed gaat om te zorgen dat de afspraken vers in je geheugen blijven.
- Gebruik goed wachtwoorden. Maak een online wachtwoord dat je nooit zult vergeten door een acroniem te gebruiken. Bedenk een gemakkelijk te onthouden zin of zinsdeel. Gebruik bijvoorbeeld het jaar waarin je favoriete club heeft gewonnen. Het betekent iets voor jou, zodat je het onthoudt, maar het is niet makkelijk voor een hacker om te achterhalen. Als het wachtwoord is toegewezen, verzin dan een zin die erbij past.
- Herhaal, herhaal, herhaal. Of het nu de naam is van iemand die je net hebt ontmoet of een adres waar je naartoe moet, als je iets nog een keer zegt, blijft het beter hangen.
- Train je hersenen. Doe iets om je hersenen te stimuleren — leer een nieuwe taal, bespreek boeken met je vrienden, of ga kruiswoordpuzzel maken.
- Zoek of onderhoud je sociale contacten. Mensen die vrijwilligerswerk doen of gewoon contact houden met vrienden en familie, blijven vaker scherp.
Levensstijl en geheugen
Je levensstijl heeft invloed op het geheugen. Bijvoorbeeld het eetpatroon speelt een rol. Als je cholesterol, bloeddruk en bloedsuiker te hoog zijn, kunnen de bloedvaten in en rond je hersenen verstopt of beschadigd raken. Uit een onderzoek bleek dat mensen die meer verzadigd vet eten (dat zit in vlees en zuivel) het slechter doen op geheugentests dan mensen die minder eten. Als je probeert om gezondere voedingskeuzes te maken, overweeg dan het mediterrane dieet. Deze eetwijze – met omega-3-rijke vis, hart-gezonde olijfolie en veel verse producten – blijkt het denken en het geheugen te beschermen.
En raad eens wat net zo goed is voor je geheugen als voor de rest van je lichaam? Gewoon regelmatig bewegen. Het bevordert de bloedtoevoer naar de hersenen. Zorg voor 30 minuten lichaamsbeweging per dag. Daarnaast is een goede nachtrust belangrijk, want dat helpt de hersenen om herinneringen op te slaan, zodat je er later weer bij kunt.
Stop, als je rookt. Het beschadigt de bloedvaten. Als je een geregeld alcohol drinkt, verminder dan je drankgebruik. Onderzoek toont aan dat veel alcohol drinken je geheugen aantast. Matig drinken (niet meer dan 1 drankje per dag voor vrouwen of 2 voor mannen), dan zou het geheugen juist kunnen beschermen.
Geheugen en ouderdom
Het geheugenverlies lijkt met de jaren erger te worden. Vanaf je 20e begin je langzaam aan hersencellen te verliezen, en ook bepaalde stofjes die deze cellen nodig hebben nemen af. Het is logisch dat je geheugen op je 25e scherper is dan op je 55e of 75e.
Veranderingen in het geheugen wijzen niet altijd op de ziekte van Alzheimer. Ze kunnen worden veroorzaakt door een beroerte, hoofdletsel, een tekort aan vitamines in je voeding, of slaapproblemen. Het kan zelfs een bijwerking zijn van een van de medicijnen die je gebruikt. Als je twijfelt, ga dan naar de huisarts om het uit te zoeken.
Een aantal signalen kunnen wijzen op een ernstiger probleem. Wanneer je vaak struikelt (je vergeet elke dag waar je geparkeerd hebt) of je dagelijks leven belemmert (je kunt je boek niet in evenwicht houden of je weet niet meer waar je woont), ga dan naar de huisarts. Zorg dat je je laat onderzoeken als je familie of vrienden je vertellen dat je niet meer zeker wist wie iemand was — en het was een persoon die je goed kent, zoals een goede vriend of familielid.
En als je met iemand samenwoont van wie de persoonlijkheid is veranderd of die verward lijkt — hij weet niet zeker waar hij is of welk jaar het is — ga dan met hem naar een huisarts.
