Schaduwwerk is het proces van het erkennen en accepteren van de verborgen delen van je persoonlijkheid – je schaduwkant. Bij schaduwwerk worden verborgen, onzichtbare delen de schaduw genoemd. En het is juist in die schaduw waar onze niet opgeëiste kracht verborgen ligt. De moeite waard om er eens een kijkje te nemen.
Licht en donker
Zolang er dualiteit bestaat in de wereld zullen er tegengestelde polen zijn. Denk maar aan het yin-yang symbool. Zwart tegenover wit. Warm tegenover koud. Licht tegenover donker. Alles lijkt een tegenhanger te hebben. Dualiteit vindt ook plaats in onze psyche. Er zijn aspecten van onze persoonlijkheid die we graag laten zien en aspecten die we minder graag laten zien. Als we delen verborgen houden voor anderen en voor onszelf, dan ontstaat er een schaduw.
Positief en negatief
De verborgen delen, de schaduw, zijn niet perse negatief. Integendeel is onze ervaring. In de schaduw liggen ook schatten verborgen liggen. Aspecten van jezelf die je niet voor mogelijk hield en je zullen verrassen als je ze tegenkomt. Ditzelfde geldt voor aspecten van jouw persoonlijkheid die niet in de schaduw staan. We laten graag dat aangepaste gedrag zien wat maatschappelijk gewaardeerd wordt. Maar dat betekent niet dat die maatschappij het bij het juiste eind heeft. Het aangepaste gedrag hoeft helemaal niet overeen te komen met jouw innerlijke waarden.
Schaduwwerk is geen therapie
Het proces van het blootleggen en integreren van jouw schaduw staat bekend als schaduwwerk. Het is het actief opzoeken van de schaduw en deze integreren kan op meerdere manieren. Schaduwwerk is geen therapie.
De schaduw is een van de grootste geschenken die voor ons beschikbaar zijn. Carl Jung noemde het een “sparringpartner”. Het is de tegenstander in ons die onze tekortkomingen blootlegt en onze vaardigheden scherpt. We leren onszelf kennen door te kijken naar de tegenstellingen. Het is de leraar, de trainer en de gids die ons ondersteunen bij het ontdekken van onze ware grootsheid. De schaduw is niet een probleem dat moet worden opgelost of een vijand die moet worden overwonnen, maar een vruchtbaar veld dat kan worden bewerkt.
Carl Jung
Schaduwwerk is niet iets nieuws. Culturen en samenlevingen die teruggaan tot het begin der tijden, hebben hun eigen manieren gehad om verschillende ‘kanten’ van het menselijk gezicht te verkennen.
Religies en filosofieën zoals het zenboeddhisme hebben uitvoerig gesproken over “kensho”, wat betekent “iemands ware aard zien”. In de 21e eeuw was het Carl Gustav Jung (1875-1961), een Zwitserse psychiater die een antwoord wilde op de vraag:
Waarom doen ogenschijnlijk goede mensen duidelijk slechte dingen?
Jung gebruikte het woord persona om het masker te beschrijven dat ieder van ons in de wereld draagt om zijn schaduwkant te verbergen. Voor de aspecten in de schaduw maakte hij gebruik van archetypen die het collectieve onbewuste bewonen.
Jungs nadruk lag op genezing door ervaring. In tegenstelling tot traditionele cognitieve therapie, die afhankelijk is van een dialoog met een therapeut, is schaduwwerk ervaringsgericht. Wat betekent dat je in delen van het zelf stapt om de energieën die daar verborgen zijn te ervaren.
Jungs overtuiging was dat genezers met hun eigen schaduw moeten werken om integer te zijn en anderen effectief te helpen. Om deze reden zijn The Art of Shadow sparringpartners ook continue bezig met Art of Shadow sessies voor zichzelf.
Collectieve schaduw
Jung zegt dat de schaduw de persoon is die we liever niet zijn. De schaduw is te zien in de persoon in onze familie die we het meest beoordelen, de overheidsfunctionaris wiens gedrag we veroordelen, de beroemdheid die ervoor zorgt dat we vol walging ons hoofd wegdraaien.
Net zoals we zelf een schaduwdeel hebben is ieder van ons volgens Jung ook verbonden met een collectief onderbewustzijn. Dit gedeelde onbewuste is ook waar de schaduw leeft. Volkeren, gezinnen, ideologieën met dezelfde overtuiging. We zijn allemaal onderdeel van systemen met onzichtbare wetmatigheden. De collectieve schaduw kan ons naar beneden halen, maar kan ons ook naar boven tillen.
Collectief onderbewustzijn, onze collectieve schaduw neemt toe of blijft in stand met:
- Geheimhouding en ontkenning
- Schuld en schaamte
- Oordelen en beschuldigen
- Projectie
- Strijd
In familiesystemen of familieopstellingen wordt veel gewerkt met deze onzichtbare wetmatigheden en collectieve schaduw. Die schaduw heeft impact op ons allemaal. Als ik iets bewust maak, uit de schaduw haal, en daarmee mijn frequentie verhoog, werkt dat door op systemen om mij heen.
Je eigen duisternis kennen is de beste methode om om te kunnen gaan met de duisternis van anderen – Jung
Helen van de schaduw
Heelheid gaat voorbij de schaduw. Als we vast komen te zitten in het drama van goed versus kwaad, leggen we ons eigen beperkte perspectief op. Heelheid overwint altijd scheiding. Heelheid overwint de schaduw door deze in zich op te nemen. Goed en kwaad zijn als tegenpolen niet langer geïsoleerd. De kunst is niet om de schaduw te overwinnen of er tegen te vechten maar te verhogen.
Bij The Art of Shadow, in onze schaduwwerk opleiding, leren we je hoe je de schaduw kunt overstijgen. We maken als het ware een kwantumsprong vanuit de schaduw naar onze verhoogde vorm, onze blauwdruk. Dit doen we door de schaduw niet alleen te omhelzen, maar ook het geheim in de schaduw te onthullen. Hoe je dit kunt doen leer je in The Art of Shadow basiscursus.