Oude herinneringen over de Bavo psychiatrie
Nog even over het Bavo terrein gereden en daar stond ze dan, het voormalige opnamegebouw waarvan ik opname 2 mede opgestart heb. Kaal, leeg,koud, stil, hermetisch van de buitenwereld afgesloten door een bouwhek in afwachting van de voltrekking van haar doodvonnis door middel van de sloop!
Moest ineens denken aan de ter dood veroordeelden in de dodencellen van de Amerikaanse gevangenissen, afgesloten van de buitenwereld in afwachting van de voltrekking van hun vonnis.
Ik heb al veel gebouwen zien verdwijnen zowel binnen als buiten de Bavo. Wat ik een beetje eng vind is dat er steeds meer verdwijnen die ik ook heb zien bouwen! Dat moet haast wel betekenen dat ik knap oud begin te worden! Ik doe maar net of mijn neus bloedt!!
Schiet me net te binnen naar aanleiding van het sleutelverhaal, een leuke gebeurtenis. Ik heb nachtdienst op zaal 1 op zaal 2 tegenover me heeft Jan nachtdienst.
S’nachts doen we de deuren naar de gang open om te buurten. Ik ben even bij Jan, zegt hij “Ik zal eens kijken of er wat lekkers in de kast zit”.
Blijkt hij een bewerkte sleutel te hebben! (die ik later overgenomen heb toen hij met de opleiding stopte). Uit een doos met chocoladerepen halen we er twee weg.
Even later zegt Jan “wacht effe, dat is link wat we gedaan hebben. Nu zijn er twee weg en klopt het rijtje niet meer. Als Inderieden toevallig weet hoeveel er nog lagen van dat rijtje ben ik de klos en komt het uit van mijn sleutel.
We moeten de hele laag weghalen(10 stuks) dan kan je het niet meer zien”. Aldus het probleem opgelost en ieder 5 repen opgegeten. Dat was toch wel een beetje veel!!
Sleutels gesloten afdelingen
De Bavo en z’n sleutels. Op de gesloten afdelingen, en dat waren er nogal wat vroeger, speelde de sleutel een sleutelrol. Je had de A, de B en de C sleutel.
De A sleutel was voor het personeel op de afdelingen, de B sleutel werd gebruikt door de hoofden en paste op meer sloten, onder andere op de kast waar geld, snoepgoed en drank in bewaard werd.
De C sleutel paste bijna overal op en was in het bezit van zeg maar de opperhoofden! Een heel eenvoudig systeem dus, te eenvoudig want als je het geduld op kon brengen was van een A sleutel een B te maken en zelfs een C!
Een goed vijltje en een massa geduld was voldoende. Het was wel strafbaar natuurlijk! Een paar van die bewerkte sleutels waren in omloop. Vertrok de bezitter van zo’n sleutel dan leverde hij de A sleutel van een vriend in en was deze de nieuwe eigenaar van de gepromoveerde sleutel.
Ik heb ook zo’n sleutel door overerving verkregen en bezit hem nog.
Moderne tijd brak aan op de afdelingen
Modernisering, eind vijftiger begin zestiger jaren sloeg de modernisering ook toe op de afdelingen! Het elektrische scheerapparaat en de televisie deden hun intrede. Tot dan kwam de barbier(kapper) een of twee maal per week scheren met zeep en een levensgevaarlijk scheermes.
Bewonderenswaardig dat het steeds lukte zonder ernstige verwondingen ondanks de beweeglijkheid van de mensen die het niet snapten of niet stil konden zitten (tremoren). Het elektrisch scheren was in het begin ook geen sinecure. Krijg je ineens een trillend , zoemend apparaat op je gezicht gedrukt dat ook nog regelmatig haartjes uittrekt.
Dan wil je wel in opstand komen! Zaal 6 was de eerste afdeling die een televisie kreeg. Hoefde je alleen aan te zetten want er was niks te kiezen! De(echte)broeders wilden het wonder ook wel eens aanschouwen en i.p.v. netjes vanuit de refter naar hun kamertjes te gaan kwamen er steeds meer om t.v. te kijken totdat vader Overste er achter kwam!
Aan het begin van mijn avonddienst komt hij me opzoeken en zegt dat ik de broeders niet meer mag toelaten. Ik moest dus broeders die soms drie maal ouder waren dan ik de toegang weigeren, mooi niet, dat durfde ik niet eens! Ik dacht “doe het zelf maar, het zijn jouw schapen!”.
Onbeperkt kijken was er overigens niet bij. De rector streepte in de radiogids aan waar wel en niet naar gekeken mocht worden. De Vara was zo wie zo uitgesloten. Moest je ineens de t.v. uit doen tot het verboden programma voorbij was! Op zaal 6 zou het gekund hebben maar op zaal 1 bijvoorbeeld zou de pleuris uitgebroken zijn!
Column: Frans Broekhof
Oud medewerker van de voormalige Bavo psychiatrie in Noordwijkerhout. Frans schrijft over zijn tijd dat hij daar werkte en deelt ook geregeld zijn hersenspinsels over wat hem bezighoudt.
Fotocredit: Je bent oud medewerker van Sint BAVO Noordwijkerhout en Sancta Maria
