Het syndroom van Sjögren
Het Syndroom van Sjögren is de benaming van een chronische ontsteking, waarbij onder meer de slijmvliezen van de mond en ogen te weinig vocht produceren. Patiënten met het Sjögrensyndroom hebben vaak last van te droge ogen en mond maar vaak ook slokdarm, luchtpijp en vagina. Het syndroom is genoemd naar de Zweedse oogarts Henrik Sjögren. Waarschijnlijk komt het voor bij één op de duizend mensen. De aandoening kan in principe op iedere leeftijd beginnen, maar meestal doet het zich voor tussen het dertigste en zestigste jaar. Het komt ongeveer tien keer zo vaak voor bij vrouwen dan bij mannen.

Kenmerken
Het Sjögrensyndroom is een reumatische auto-immuunziekte. De oorzaak is echter nog niet bekend. De vochtafscheidende slijmvliezen worden beschadigd door binnendringende witte bloedcellen. Door uitdroging kan het hoornvlies beschadigd worden door de tot een derde teruglopende traanvochtproductie. Smaak en reuk vervlakken meestal en er treedt pijn bij het slikken op.
De diagnose wordt doorgaans gesteld op grond van het optreden van droge ogen, mond en gewrichtsontstekingen. Met bloedonderzoek op het voorkomen van specifieke antistoffen (anti-SS-B) kan de diagnose bevestigd worden.

Klachten

• Droge mond, de speekselklieren produceren te weinig vocht.
• Branderige, droge en jeukende ogen. Dit komt doordat de traanklieren ook te weinig vocht produceren.
• Problemen met het slikken (door te weinig speeksel)
• Slecht gebit. Dit is een gevolg van de afwijkende speekselproductie.
• Gewrichtspijn.
• Vermoeidheid.
• Grieperig gevoel

Primair en Secundair
Sjögren kan alleen voorkomen en heet dan primair Sjogren Syndroom. Het kan ook voorkomen in het kader van andere auto-immuunziekte en word dan secundair Sjögren Syndroom genoemd.

Primair Sjögren
Bij primair Sjogren zijn de eerste klachten meestal droge ogen of droge mond. Deze kunnen storend zijn: droge ogen geven vaak het gevoel van zand in de ogen. `s ochtends kunnen de ogen ook plakken, of onstaat er een troebel zicht ten gevolge van een vliesje op het oog (uitgedroogde tranen). Soms komen wondjes op het oog voor ten gevolge van onvoldoende bevochtiging. Een droge mond is heel storend vooral bij het eten en spreken. De patient moet dan voortdurend drinken om het eten te kunnen doorslikken

Secundair Sjögren
Het secundair Sjögren zal dikwijls ontdekt worden nadat de andere diagnose gesteld is , bijvoorbeeld van lupus, R.A. , enz. Ook bepaalde laboratoriumafwijkingen kunnen wijzen op het bestaan van secundair Sjogren, zonder dat de patient er last van heeft. Bijvoorbeeld: verhoogde antistofaanmaak, aanmaak van auto-antistoffen vooral anti-La en anti-Ro, verlaagd aantal witte bloedlichaampjes, reumafactor.

Diagnose
Bij het syndroom van Sjögren kunnen meerdere klachten tegelijkertijd voorkomen. Daarom is er niet één test voorhanden om de diagnose te stellen, maar gebeurt dit door gegevens uit verschillende onderzoeken te combineren. Allereerst zal de arts u allerlei vragen stellen om uw klachten in kaart te brengen. De klachten zijn meestal een droge mond, droge ogen of gewrichtsklachten. Vervolgens zal de arts ogen en mond onderzoeken om vast te stellen of er ontstoken klieren zijn. Ook zal er bloedonderzoek plaatsvinden. Andere symptomen zijn: gewrichtspijn of ontsteking, spierpijn, moeheid, grieperig gevoel, polyneuropathie, leukopenie, fenomeen van Raynaud, vasculitis, non-Hodgkinlymfoom, antifosfolipidensyndroom, carpaaltunnelsyndroom.

Therapie
De therapie bestaat uit: kunsttranen, kunstspeeksel, ontstekingsremmers en stimulatie van exocriene klieren met M3 receptoragonisten (Pilocarpine).

[KD.Zen-043]