Buitengewoon bewustzijn

De octopus en de evolutie van de intelligentie

We nemen een duik in de interessante belevingswereld van de octopus en het ontstaan van het bewustzijn

Het bewustzijn wordt vaak gezien als iets waarmee de mens zich onderscheidt van dieren. Onze intelligentie en ons denkvermogen hebben de mens boven aan de evolutionaire ladder geplaatst en in de zoektocht naar intelligent leven richten we onze blik steevast naar de sterren. Maar volgens wetenschapsfilosoof Peter Godfrey-Smith moeten we dit veel dichter bij huis zoeken: bij de octopus.

Octopussen hebben net als de mens een groot zenuwstelsel en vertonen complex gedrag dat misschien nog wel complexer is dan het onze. Sterker nog, de acht tentakels van een octopus leiden een volkomen eigen leven: ze proeven, voelen en bewegen uit zichzelf. In Buitengewoon bewustzijn gaat wetenschapsfilosoof en diepzeeduiker Peter Godfrey-Smith in op de vraag hoe de natuur zich bewust is geworden van zichzelf. Zijn zoektocht naar het prille begin van het bewustzijn leidde hem naar de koppotigen en de evolutie van een eigen, uniek bewustzijn, dat zich parallel aan dat van de mens ontwikkelde. Godfrey-Smith brengt het buitengewone bewustzijn van deze opmerkelijke wezens in kaart en geeft daarmee een indringende nieuwe kijk op de intelligentie van de octopus – die meer op ons lijkt dan we denken.

‘Een van de grootste puzzels van het organisch leven is hoe en waarom bepaalde dieren zelfbewust zijn geworden. Peter Godfrey-Smith gebruikt de octopus alsportaal aar niet-menselijk bewustzijn, en dat doet hij vol gevoel en kennis uit eerste hand.’ – Frans de Waal

Auteur Buitengewoon bewustzijn

PETER GODFREY-SMITH is een gerenommeerd hoogleraar filosofie aan de City University in New York, en hooglereaar wetenschapsgeschiedenis en -filosofie aan de Universiteit van Sydney. Van zijn hand zijn vier boeken verschenen, Darwinian Populations and Natural Selection, dat in 2010 werd bekroond met de Lakatos Award voor uitmuntende bijdragen aan de wetenschapsfilosofie. Other minds (Buitengewoon bewustzijn) werd door NRC genoemd als een van de beste boeken van het jaar en was een van de New York Times Book review Editors’ Choice.

Foto: (c) Stephanie Mitchell

Boeken tip bestellen: Buitengewoon bewustzijn