Als je kind niet in het schoolsysteem past

Wij zijn Joke de Witt en Karin van Ooijen, moeders van creatief begaafde, hoog sensitieve jongens. Als ervaringsdeskundige ouders organiseren wij informatieavonden voor ouders en geïnteresseerden en zijn wij mede-initiatiefnemers van de stichting Leids Initiatief voor Educatie. Onze professionele achtergrond als leerkracht en kwaliteitsmanager, zetten we hierbij in.

Onze kinderen liepen schoolschade op en vielen uit in het onderwijs. In onze zoektocht naar passend onderwijs, verbaasden wij ons over het gebrek aan goede informatievoorziening. Met name informatievoorziening vanuit professionele organisaties als scholen en SWV’s laat zeer te wensen over. Ook hebben scholen vaak moeite om adviezen van deskundigen in de praktijk te brengen. Wij zijn begonnen met het organiseren van informatiebijeenkomsten om andere ouders te helpen de regie te nemen in het proces, bij voorkeur in een zo vroeg mogelijk stadium. Vanuit diezelfde gedachte schrijven wij dit stuk.

Signalen van je kind

Wat dan?

Uit onze eigen ervaring en de tientallen, zo niet honderden, verhalen die wij inmiddels kennen, kunnen wij wel stellen dat het niet eenvoudig is om daadwerkelijk passend onder
wijs voor je kind gerealiseerd te krijgen. Daarvoor is het, hoe vreemd ook, van essentieel belang dat je op de hoogte bent van de ‘route’ passend onderwijs, wet en regelgeving rondom zorg en onderwijs en wat ‘tactieken’ .
Route De basisondersteuning begint bij de leerkracht. Heeft je kind meer nodig dan de leerkracht kan bieden, dan kom je voor extra ondersteuning al snel bij een Intern Begeleider terecht. Als de ondersteuningsbehoefte dan nog groter blijkt. Wordt het schooloverstijgend en dient het samenwerkingsverband (SWV) betrokken te worden. Dit is de taak van school, maar als ouders kun je zelf contact opnemen met het SWV. Welke rol het samenwerkingsverband precies speelt, is afhankelijk van hoe het is ingericht. In sommige SWV’s wordt het geld verdeeld

Neem over de scholen die dit naar eigen inzicht inzetten. Ook dan kun je het SWV betrekken, omdat zij uiteindelijk verantwoordelijk zijn voor het bieden van een ‘dekkend aanbod’ in de regio. Voor extra ondersteuning moet een OPP worden opgesteld. Zo’n OntwikkelingsPerspectiefPlan dient tot stand te komen middels Op Overeenstemming Gericht Overleg met de ouders. Zorg dat je weet wat je kind nodig heeft, informeer jezelf daar zo goed mogelijk over. Zodat je goed kunt meepraten over de inhoud van het OPP. In het OPP staan onder andere de belemmerende en stimulerende factoren met betrekking tot je kind. Op basis waarvan de onderwijs- en ondersteuningsbehoeften worden bepaald en beschreven.

Neem het OPP door met een deskundige, of neem deze mee naar het gesprek. Als je het niet eens bent met de geboden aanpassingen in het onderwijsaanbod, de ondersteuning. Of wanneer de gemaakte afspraken niet worden nagekomen, dan is het zaak, dat je weet wat je rechten zijn. Schoolgang kan daadwerkelijk schadelijk zijn, wanneer (langdurig) niet wordt voldaan aan de behoeften van je kind. (noot van de redactie: op de website van Pharos staat een voorbeeld-OPP dat is gemaakt door Ilse Reijgwart.

Wetten Verdiep je in het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind (IVRK), de Rechten van de Mens. Maar ook in de AVG, zodat je de privacy van jezelf en je kind goed kunt waarborgen. Volgens artikelen 28 en 29 van het IVRK, heeft ieder kind recht op onderwijs. Art. 8 WPO/Art. 2 WVO, zegt dat het onderwijs zodanig moet worden ingericht dat leerlingen een ononderbroken ontwikkelingsproces kunnen doorlopen. Dat wordt afgestemd op de voortgang in de ontwikkeling.

Neem en houd de regie over het proces

Om dit alles in goede banen te leiden. Is het belangrijk te zorgen voor overzicht en de regie te nemen over het proces: vraag dossiers op bij school en instanties. Geef formeel aan dat er geen informatie mag worden gedeeld zonder jouw toestemming en/of bijzijn. Dit om te voorkomen dat partijen zonder jouw medeweten met elkaar in overleg gaan en op die manier bijvoorbeeld tot een ‘oplossing’ komen. Die niet helpend is voor je kind en jij bij een overleg voor het blok wordt gezet.

Als je in gesprek gaat, zorg dat je vooraf weet wat het doel van het gesprek is. Vraag een agenda op en als die er niet is, stel er dan zelf een op. Vraag van tevoren wie aan het gesprek deelnemen en wat hun bijdrage is. Je hoeft niet iedereen toe te laten bij een overleg over jouw kind. Dus let
op dat er geen mensen aanschuiven die niets bij te dragen hebben. Hoe meer mensen om tafel, hoe groter de kans dat niemand zijn verantwoordelijkheid neemt en hoe meer ruis er ontstaat. Neem een vertrouwenspersoon mee en neem het gesprek op, zodat je dit thuis rustig nog eens kunt beluisteren. Het zijn intensieve gesprekken, waardoor je sommige dingen die gezegd zijn, kunt vergeten. Zeg om die reden tijdens een gesprek niets toe. Maak wel afspraken over wie, op welk moment, waarop terugkomt en zorg zelf voor een goede verslaglegging.

Bovenstaande zijn adviezen, op basis van onze ervaring en de vele verhalen van andere ouders. Het is uiteraard aan ouders zelf om te bepalen welke weg zij bewandelen. Wees vooral een bewuste ouder, verwacht veel van school,
dat is immers een professionele organisatie. Voel je niet bezwaard en wees er trots op een ‘lastige ouder’ te zijn. Alleen jij hebt het belang van je kind 100% voorop staan, jij hebt de verantwoordelijkheid, het recht en de plicht om op te komen voor het belang van jouw kind.

Als wij als ouders, op een nette en respectvolle, maar duidelijke manier de regie nemen rondom de inrichting van het onderwijs en de zorg voor onze kinderen. Geeft dat een SIGNAAL dat bijdraagt aan een bewustwording en verandering in het onderwijs.

Joke de Witt en Karin van Ooijen