Afvallen en een trage schildklier

Afvallen: trage schildklier

In deze blog leg ik uit hoe een trage schildklier, of wel hypothyreoïdie, het afvallen in de weg kan staan.

De schildklier (thyreoïd) is een klein vlindervormig orgaan, het zit aan de voorkant van de hals, net onder het strottenhoofd, tegen de luchtpijp. Je schildklier kan worden vergeleken met het gaspedaal van de auto, de schildklier kan de lichaamsprocessen sneller of langzamer laten verlopen.

Als je last hebt van een schildklierhormoon deficiëntie ofwel hypothyreoïdie dan verlopen al je lichaamsprocessen, waaronder je verbranding, langzamer. Zelfs een heel kleine afwijking in de hoeveelheid schildklierhormonen, die je arts nog als normaal zou beoordelen, kan al een gewichtstoename veroorzaken.

Symptomen: je hebt onder andere last van vermoeidheid, struma (opzwellen van de schildklier), obstipatie, spierpijn, je hebt het vaak koud, je haar valt uit en je komt dus stiekem steeds wat meer aan in gewicht. De lijst van symptomen bij een trage schildklier is heel lang, maar dit zijn de meest bekende symptomen.

Hypothyreoïdie komt bij honderdduizenden Nederlanders voor. Mannen hebben een kans van 3% om hypothyreoïdie te krijgen. Bij vrouwen is die kans ongeveer 10%. Bij het ouder worden neemt de kans op hypothyreoïdie sterk toe. Zwangere vrouwen hebben ook een grotere kans op hypothyreoïdie, waardoor het voor sommigen moeilijk is om na de zwangerschap weer op hun ”oude” gewicht terug te komen.

Waarom een TSH meting niet voldoende is

De hormoonproductie van de schildklier wordt geregeld door de hypofyse (pijnappelkier). Dat is een klier aan de onderkant van de hersenen. Als de hypofyse merkt dat er te weinig schildklierhormonen in het bloed circuleren geeft hij door middel van het Thyreoïd Stimulerende Hormoon (TSH), ook wel thyreotropine genoemd, de schildklier de opdracht meer hormonen te maken.

De schildklier maakt van jodium en het aminozuur tyrosine de schildklierhormonen thyroxine (T4) en triiodothyronine (T3). De hormoonproductie bestaat voor 80% uit T4 en 20% uit T3. T3 is in het lichaam de actieve vorm. Indien nodig kan het minder actieve FT4 door het lichaam omgezet worden in T3. Met name T3 regelt de snelheid waarmee de verschillende verbrandingsprocessen in de lichaamscel verlopen.

Wanneer je klachten hebt die horen bij hypothyreoïdie en je hebt ook nog een verlaagde lichaamstemperatuur, dan is de kans groot dat je hypothyreoïdie hebt. Je kan deze bevinding met bloedonderzoek via je huisarts laten bevestigen.

De huisarts zal, indien je klachten daar aanleiding toe geven, een TSH meting laten verrichten om je schildklierfunctie te testen. Als de TSH waarde binnen de referentiewaarden valt functioneert de schildklier, volgens de huisarts, normaal. De huisarts neemt dan aan dat een TSH waarde die nog binnen de referentiewaarde valt, aangeeft dat er voldoende T4 hormoon door de schildklier wordt gemaakt en dat dit hormoon ook in voldoende mate wordt omgezet naar de actieve T3 vorm. Maar zo eenvoudig ligt het helaas niet en daar zijn meerdere redenen voor.

Onderzoek geeft namelijk aan dat de TSH binnen de referentiewaarde kan liggen maar dat een matig werkende schildklier toch overgewicht kan veroorzaken. Bovendien wordt er steeds meer getwijfeld over het nut van een simpele TSH bepaling. Recent onderzoek laat zien dat hypothyreoïdie beter op basis van klachten kan worden gediagnosticeerd dan op basis van een TSH bepaling.

Een TSH bepaling gecombineerd met een vrije T4 (FT4) bepaling geeft een beter beeld van het functioneren van je schildklier. Het is jammer dat huisartsen terughoudend zijn met dit onderzoek.

Het kan echter ook zijn dat het proces waarbij FT4 naar T3 omgezet wordt bij jou niet goed verloopt en dat er sprake is van hypothyreoïdie omdat er onvoldoende van het actieve hormoon T3 beschikbaar is. Dan liggen zowel de TSH waarde als de FT4 waarde binnen de referentiewaarden maar kan de T3 waarde te laag zijn. Het kan ook zijn dat je lichaam “doof” is voor de schildklierhormonen, dit wordt schildklierhormoonresistentie genoemd. Tot slot kan het in uitzonderlijke gevallen voorkomen dat de hypofyse te weinig TSH produceert als gevolg van een stoornis in de hypofyse zelf, of als gevolg van een stoornis in de hypothalamus die dan te weinig thyreotropin-releasing hormone (TRH) produceert.

Kortom, als je schildklier traag is, wordt het moeilijk om af te vallen. Een calorie-beperkend dieet is in ieder geval geen goed idee, aangezien dit uiteindelijk je verbranding nog meer vertraagd. Het is het verstandigst om eerst samen met je orthomoleculair therapeut te kijken naar de oorzaak en een oplossing voor de schildklierklachten. Welke voeding en supplementen passen er bijvoorbeeld bij deze problematiek en zorgen ervoor dat de schildklier z’n werk weer gaat doen.